Η νίλα που έπαθαν οι συμμορίτες στην κάτω Κόνιτσα τη νύχτα της 27ης Δεκεμβρίου 1947, ήταν κάτι που σακάτεψε ανεπανόρθωτα το ηθικό τους.
Αφού είδαν πως στα βορείως της πόλης υψώματα δεν κατάφερναν τίποτα σοβαρό ρίχτηκαν από τον πεδινό διάδρομο. Στην επιχείρηση αυτή βάσιζαν πολλές ελπίδες επιτυχίας γιατί πίστευαν (και πολύ σωστά) πως οι δυνάμεις του στρατού δεν ήταν εκεί τόσες, όσες στον Προφήτη Ηλία (υψωμα 995) και τον Άγιο Αθανάσιο.
Η αφθονία των Πίατ που χρησιμοποιούσαν δείχνει πως ήταν αποφασισμένοι για κάθε τι και με κάθε θυσία. Μα η αποτυχία και αυτής της επιχείρησης τους ακάτεψε, όπως είπαμε το ηθικό τους ανεπανόρθωτα.
Σε όλα τα χωριά του Γράμμου από την ημέρα των Χριστουγέννων άρχισε μεγάλο πανηγύρι. Σε κανέναν από τους ''μεγάλους'' του λεγόμενου ''Δημοκρατικού Στρατού'' δεν υπήρχε φαίνεται αμφιβολία πως η Κόνιτσα θα έπεφτε.
Όταν λοιπόν άρχισε η μάχη όλα τα χωριά βρεθήκανε στο πόδι. Από παντού περνούσανε φάλαγγες μεταγωγικών φορτωμένες με πυρομαχικά και οι κάτοικοι υποχρεώθησαν να εκδηλώνουν διαρκή ενθουσιασμό. Χόρευαν και τραγουδούσαν και άλλοι πάλι σήμαιναν τις καμπάνες των εκκλησιών χαρμόσυνα.
Τα νέα της πρώτης ημέρας φτάσανε στα συμμοριοκρατούμενα χωριά αισιόδοξα και υπερβολικά εξωγκωμένα. Υπονοώντας προφανώς την κατάληψη του Προφήτη Ηλία Εξοχής, από όπου απεσύρθησαν τα προκεχωρημένα μας τμήματα για να ενισχυθεί περισσότερο το ύψωμα 915, διέδωσαν, πως ούτε λίγο ούτε πολύ, τα κύρια σημεία αντιστάσεως των μπουραντάδων σπάσανε και πως λίγες ώρες τους χώριζαν από την είσοδό τους στη πόλη. Οι καμπάνες πήγαιναν να σπάσουν και ο κόσμος βράχνιασε από τα λαοκρατικά τραγούδια.
Αυτά συνεχίσθηκαν επάνω στο Γράμμο ως τις 28 του μηνός. Τότε ο αμανές άλλαξε. Τα μουλάρια που είχαν περάσει για την Κόνιτσα φορτωμένα πυρομαχικά, γύριζαν φορτωμένα τραυματίες.
Παρά την τροκρατία άρχισε δειλά-δειλά να κυκλοφορεί η φήμη της αποτυχίας και αναγκαστικά πλέον οι ''υπεύθυνοι'' με διαταγή των ανωτέρων, προσπαθούσαν να χαρακτηρίσουν τις μάχες του ''Δημοκρατικού Στρατού'', όχι προσπάθεια κατάληψης της Κόνιτσας, αλλά επιχειρήσεις κρούσεως. Απλής κρούσεως για να σφυγμομετρήσουν τις δυνάμεις της φρουράς.
Οι ίδιοι για να δικαιολογήσουν την ενδόμυχη απορία των χωρικών, για το πως μπορεί να σταθεί κυβέρνηση χωρίς μια κάποια έδρα, χαρακτήριζαν το κατασκεύασμά τους ως ''Πολεμική Προσωρινή Κυβέρνηση'', που ήταν το ίδιο (έτσι έλεγαν) σαν και αυτή του Ντε Γκωλ στο εξωτερικό μετά την κατάληψη της Γαλλίας από τους Γερμανούς.
Μετά λοιπόν την αποτυχία της καταλήψεως της Κόνιτσας από τον πεδινό διάδρομο, τα τμήματα που την είχαν κυκλώσει μούδιασαν. Από τότε μπορούμε να πούμε, πως οι κρούσεις τους δεν είχαν άλλο σκοπό από του να δώσουν καιρό στα τμήματά τους (που βρισκόντουσαν βορείως του Καλπακίου) να υποχωρήσουν στα ορμητήριά τους.
Τέσσερις Ταξιαρχίες {τρείς της VIII Μεραρχίας και η 41η (Μανιδάκης) της ΙΧ του Κιτριλάκη, μία Μοίρα ΛΟΚ (Ζαχαράκης) και η Σχολή Εφέδρων Κέρκυρας (Ανδρεάδης)} ανοίγουν το δρόμο προς το Μπουραζάνη.
Πολλοί φαντάστηκαν, ακούωντας τις σκληρές μάχες στην περιοχή εκείνη, πως είχαν συγκεντρωθεί πολλές στρατιωτικές δυνάμεις για να βοηθήσουν την VIII Μεραρχία. Δεν παρεσύρθησαν οι αρμόδιοι σε σπασμωδικές ενέργειες. Οι μόνες ενισχύσεις από άλλη περιφέρεια ήταν η Σχολή Κέρκυρας, η 41η Ταξιαρχία με το Πυροβολικό της και μία Μοίρα ΛΟΚ. Επίσης από την πρώτη ημέρα η αεροπορία που μεταφέρθηκε στα Γιάννενα. Η Σχολή Κέρκυρας παρά τον ακράτητο ενθουσιασμό των μαθητών δεν χρησιμοποιήθηκε ευρέως. Όλες οι άλλες δυνάμεις με αποφασιστικές σύντονες, αλλά υπολογισμένες ενέργειες, από ύψωμα σε ύψωμα, ανέτρεπαν τον εχθρό προς Μπουραζάνη και τη κοιλάδα του Βοϊδομάτη και του Αώου.
Οι δυνάμεις των συμμοριτών στον τομέα βορείως του Καλπακίου ήταν αρκετά μεγάλες, γιατί και η αντίστασή τους ήταν σοβαρή και οι φάλαγγες των μεταγωγικών των συμμοριτών μεγάλες, όπως διηγούνται οι χωρικοί. Η Κόνιτσα στις 28 και 29 Δεκεμβρίου δοκιμάζεται κυρίως από βαρείς όλμους και πυροβολικό των συμμοριτών, που δεν σταματά καθόλου, ούτε μέρα, ούτε νύχτα.
Τις νύχτες γίνονται προσπάθειες μικροεισδύσεων χωρίς αποτέλεσμα. Εν τω μεταξύ από τον πεδινό διάδρομο παρατηρούνται οι πρώτες φάλαγγες των συμμοριτών, με κατεύθυνση βορειοδυτική. Είναι τα πρώτα τμήματα που εγκαταλείπουν την περιοχή βορείως του Καλπακίου και κινούνται ορος τα χωριά Σαναβώ και Μάζι να ενισχύσουν τη συμμοριακή φρουρά του Μπουραζάνη που έχει πιάσει τις θέσεις του Λόχου Βήτου.
Τις νύχτες στο δρόμο που ξεκινά από το Λεσκοβίκι για την Ελληνοαλβανική μεθόριο, βλέπουν συχνά οι υπερασπιστές της Κόνιτσας φώτα αυτοκινήτων που ανεβοκατεβαίνουν συνεχώς. Από ομολογίες χωρικών της περιοχής εκείνης αποδεικνύεται πως τα αυτοκίνητα αυτά μετέφεραν ενισχύσεις στους συμμορίτες και στην επιστροφή πολυάριθμους τραυματίες σε αλβανικά νοσοκομεία.
Αλλά από την Κόνιτσα τις νύχτες η αμυνόμενη φρουρά και ο λαός της πόλης αντικρύζουν άλλα φώτα παρήγορα. Είναι φωτοβολίδες που σκάζουν στην περιοχή της Βίγλας.
Οι ενισχύσεις στην πολιορκημένη πόλη πλησιάζουν. Η ηρωϊκή πόλη της Κόνιτσας αναπνέει. Βλέπει τους ελευθερωτές να φθάνουν. Η νίκη ανατέλλει. Τα αγέρωχα υψώματα γύρω που έμειναν απόρθητα μοιάζουν τώρα σαν να φθάνουν στον ουρανό. Και οι ριπές των πυρών της φρουράς της αμύνης εξαποστέλονται τώρα σε ρυθμό: έρ - χε - ται !!
Συνεχίζεται...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου